Personeelstekort Belastingdienst kost overheid miljarden aan gemiste inkomsten

Van de € 14 miljard coronabelastingschuld, blijkt 5,7 miljard moeilijk te innen. 2,5 miljard hiervan is zelfs oninbaar bevonden. Dat is naar voren gekomen in een rapport van de Algemene Rekenkamer. De oorzaak hiervan is het grote personeelsgebrek waar de belastingdienst nu mee kampt.

40 miljard aan belastingen uitgesteld

Een van de maatregelen om ondernemers te ondersteunen tijdens de coronaperiode was de mogelijkheid om belastinguitstel aan te vragen. Vanaf april 2020 was het mogelijk om belastinguitstel te krijgen voor allerlei belastingen, zoals omzetbelasting, vennootschapsbelasting en loonbelasting. In totaal werd ruim 40 miljard aan belastingen uitgesteld via de regeling, ruim 400.000 ondernemers maakte er gebruik van.

90.000 bedrijven niet bereid belasting te betalen

Inmiddels is 26 miljard van de coronaschulden terugbetaald. Begin dit jaar stond er bij ruim 210.000 ondernemingen gezamenlijk 14 miljard aan belastingschuld open. Uit het rapport van de Algemene Rekenkamer is gebleken dat van deze 14 miljard, 5,7 miljard moeilijk te innen valt. 2,5 miljard hiervan zal de Belastingdienst in ieder geval niet kunnen innen.

De Algemene Rekenkamer denkt dat dit bedrag nog hoger kan gaan uitvallen.

Hierbij gaat het om schulden bij ruim 90.000 bedrijven die niet bereid zijn hun belastingschuld terug te betalen of dat niet kunnen. Hoewel een tiende van deze bedrijven inmiddels failliet is of in de schuldsanering is, weigert de grote meerderheid in deze groep hun schulden terug te betalen, ondanks dringende verzoeken vanuit de Belastingdienst middels dwangorders.  

Wanbetaling mogelijk door tekort aan deurwaarders

In totaal werken er 27000 fte bij de Belastingdienst, de Keten Inning en Betalingsverkeer (KIB) is verantwoordelijk voor het innen van belastingen, en belastingschulden. Hiervoor had het KIB in 2023 ruim 3000 fte nodig. Echter had het KIB in 2023 slecht 1800 fte aan personeelscapaciteit. Een tekort van ruim 1000 fulltime medewerkers. Van dit tekort mist de belastingdienst ruim 400 medewerkers voor het afhandelen van de coronabelastingschulden.

Normaal gesproken kun je belastingschulden niet zomaar negeren. Zeker na ontvangst van een dwangbevel, die automatisch verstuurd worden. Maar door de personeelstekorten kan het negeren van een dwangbevel vaak niet worden opgevolgd door er een deurwaarder op af te sturen.

Wanbetalers komen dus gemakkelijk weg met het niet naleven van de belastingwet- en regelgeving. De vrees van de Algemene Rekenkamer is dan ook dat het belastingmoraal van ondernemers kan veranderen en zich bijvoorbeeld nog dieper in de schulden gaan werken.

Personeelstekort neemt toe

Bij de belastingdienst is er een prioriteringskader die aangeeft welke werkzaamheden prioriteit hebben en waar de inzet als eerste naartoe gaat. De volgorde die de Belastingdienst hierin aanhoudt is:

1.       Continuïteit

2.       Bezwaar en beroep

3.       Actuele opdrachten (bijvoorbeeld herstel en coronabetalingsregeling)

4.       Regulier toezicht (Invordering via dwangorders)

Door het personeelstekort is er vrijwel alleen inzet mogelijk op de eerste twee punten, het derde punt valt bij uitzondering tot inzet van de belastingdienst. Voor het opvolgen van dwangorders is sinds april 2022 vrijwel geen inzet geweest.

De Belastingdienst komt niet alleen 1000 fte tekort om de inning van belasting(achterstanden) rond te kunnen maken. Het personeelstekort bevindt zich in een stijgende trend. Kortom de Belastingdienst moet kritisch kijken naar haar wervingsstrategie om de personeelstekorten aan te kunnen pakken.

Bronnen:

Algemene Rekenkamer (2024, 6 februari). Focusonderzoek: Focus op coronabelastingschulden

Focus op coronabelastingschulden.pdf

Download PDF • 2.89MB